Οι ελληνικές κοινότητες που ήκμασαν διαχρονικά γύρω από τη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα άφησαν πίσω τους αρκετά σημαντικά δημόσια κτήρια. Μέσα από την αρχιτεκτονική οι κοινότητες εξέφρασαν την ισχυρή κοινωνική και οικονομική τους θέση αλλά και την πολιτισμική τους ταυτότητα και ιστορική τους μνήμη. Η κάθε κοινότητα δήλωνε την παρουσία της στην πόλη μέσα από εμβληματικά έργα (ναούς, σχολεία, κοινοτικά κέντρα, μνημεία κ.α.) διεκδικώντας την αναγνώριση και τη συμμετοχή μέσα από τη ‘σιωπηλή’ γλώσσα των αρχιτεκτονικών κατασκευών.
Πως μέσα από την αρχιτεκτονική μπορούμε να προσεγγίσουμε εκ νέου την ταυτότητα αυτών των κοινοτήτων; Πως μέσα από την αρχιτεκτονική μπορούμε να περιγράψουμε ακριβέστερα την διαρκή προσπάθεια για σύνδεση με τον τόπο και την ιστορία; Πως μέσα από την αρχιτεκτονική μπορούμε να προβάλλουμε καθαρότερα τις εναλλακτικές ‘μνήμες της Ελλάδας’ σε δυτική και ανατολική Ευρώπη;
Η έρευνα θα έχει ως στόχο της να αναδείξει τους τρόπους με τους οποίους η αρχιτεκτονική παραγωγή του 19ου και 20ου αι. συν-διαμόρφωσε και συν-νοηματοδότησε την γεωγραφική καταγωγή ως πολιτισμική ταυτότητα. Επικεντρώνοντας στη Μασσαλία και την Οδησσό, δύο πόλεις-λιμάνια σε αντιδιαμετρική γεωγραφική θέση ως προς την ‘γενέθλια’ χώρα, και φέρνοντας στην επιφάνεια αρχιτεκτονικές μελέτες και κατασκευές που πραγματοποιήθηκαν κατά τους δύο προηγούμενους αιώνες με πρωτοβουλία των ελληνικών κοινοτήτων, η έρευνα θα συμβάλλει στην ακριβέστερη χαρτογράφηση ενός δυναμικού δικτύου του οποίου κόμβοι είναι οι διαφορετικές πόλεις, ιστορίες, μνήμες, ταυτότητες και αρχιτεκτονικές σε διαρκή αναφορά ως προς την ίδια πατρίδα. Σε μια εποχή που νέες μαζικές μετατοπίσεις πληθυσμών καταγράφονται στους ίδιους λίγο-πολύ δρόμους, η διατήρηση της μνήμης ως καταγωγικής σχέσης με το πριν μοιάζει με μια απαραίτητη λειτουργία
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΓΟΥ
Περιγραφή Χρηματοδοτούμενου Ερευνητικού Έργου : 1η Προκήρυξη Ερευνητικών Έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για την ενίσχυση των Μελών ΔΕΠ και Ερευνητών/τριών και την προμήθεια ερευνητικού εξοπλισμού μεγάλης αξίας
Τίτλος Ερευνητικού Έργου: ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ: ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ, ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ ΣΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΟΔΗΣΣΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΑΣΣΑΛΙΑΣ, 19ΟΣ ΚΑΙ 20ΟΣ ΑΙΩΝΑΣ
Επιστημονικός/ή Υπεύθυνος/η: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΙΑΜΠΑΟΣ
Φιλικός προς τον αναγνώστη τίτλος: ODEMARS
Επιστημονική Περιοχή: ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ
Φορέας Προέλευσης και Χώρα: ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ, ΕΛΛΑΔΑ
Φορέας Υποδοχής: ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ
Συνεργαζόμενοι Φορείς:
1. HELLENIC FOUNDATION FOR CULTURE IN ODESSA
2. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ PAUL VALERY – MONTPELLIER III
Ιστοσελίδα προβολής του Έργου : http://odemars.ntua.gr/
Ποσό Χρηματοδότησης: 146,367.00 €
Διάρκεια Χρηματοδότησης: 24 μήνες
